Theo đó, bà Phạm Thị Hạnh có đơn gửi đến UBND thị trấn Củng Sơn về việc ông Đinh Hoàng Hà tự ý sử dụng kênh mương thủy lợi đã bỏ hoang để trồng mía. Nguồn gốc đất do gia đình Bà khai khoang trước năm 1975, Nhà nước sử dụng để làm kênh mương thủy lợi nhưng dự án bất thành nên bỏ hoang. Bà Hạnh đã đề nghị ông Đinh Hoàng Hà trả lại diện tích đất kênh mương nhưng ông Hà không thống nhất.
Ngày 01/8/2017, UBND thị trấn Củng Sơn tổ chức hòa giải, có nội dung: Diện tích đất kênh mương do Nhà nước quản lý. UBND thị trấn Củng Sơn sẽ đưa vào quỹ đất công ích để làm hợp đồng cho thuê. Ông Hà thống nhất nhưng bà Hạnh không đồng ý nên UBND thị trấn Củng Sơn hướng dẫn bà Phạm Thị Hạnh gửi đơn đến UBND huyện Sơn Hòa giải quyết.
Ngày 20/3/2018, bà Phạm Thị Hạnh có đơn kiến nghị lần 3 gửi UBND huyện Sơn Hòa với nội dung: Vợ chồng Bà có hai đám đất tại Miếu Hòn Ngang do cha, mẹ chồng để lại. Đất này được khai phá, canh tác từ trước năm 1975. Sau năm 1975, Nhà nước làm kênh mương thủy lợi đi qua hai đám đất nhưng không bồi thường. Dự án không hiệu quả, bỏ hoang. Phần đất này do UBND thị trấn Củng Sơn quản lý khoảng 3.000m2. Bà đề nghị trả lại phần đất kênh mương cho gia đình Bà sử dụng.
Qua kết quả thẩm tra, xác minh của cơ quan chức năng, UBND tỉnh kết luận như sau:
Năm 1979 - 1980, Nhà nước thực hiện thi công công trình kênh mương thủy lợi để phục vụ sản xuất nông nghiệp nhưng hoạt động không hiệu quả nên không sử dụng từ đó đến nay là có thật. Tuy nhiên, diện tích đất kênh mương thủy lợi là do Nhà nước quản lý xuyên suốt từ năm 1979 đến nay.
- Đối với ông Đinh Hoàng Hà: Trong quá trình sử dụng thửa đất số 104 có nguồn gốc đất do bà Đinh Thị Hoàng Trang nhận chuyển nhượng từ bà Trần Đức Thanh Tâm với diện tích 3.500m2, ông Hà đã tự ý san lắp kênh mương để trồng mía là hành vi lấn, chiếm đất đai do Nhà nước quản lý. Việc này, ông Đinh Hoàng Hà thừa nhận với Sở Tài nguyên và Môi trường và thống nhất với Quyết định giải quyết của Chủ tịch UBND huyện Sơn Hòa.
- Đối với bà Phạm Thị Hạnh: Khiếu nại đòi lại đất kênh mương là không có cơ sở giải quyết theo quy định của pháp luật đất đai, vì diện tích đất kênh mương do UBND thị trấn Củng Sơn quản lý theo quy định tại khoản 1 Điều 164 Luật Đất đai năm 2013: “UBND cấp xã có trách nhiệm quản lý, bảo vệ đất chưa sử dụng tại địa phương và đăng ký vào hồ sơ địa chính”.
Việc bà Hạnh đề nghị ưu tiên cho gia đình bà thuê đất là thuộc thẩm quyền của UBND thị trấn Củng Sơn xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật.
Việc bà Hạnh đề nghị đưa toàn tuyến kênh mương vào quỹ đất công ích là phù hợp với quy định của pháp luật, vì đất kênh mương chưa sử dụng thì UBND thị trấn Củng Sơn có trách nhiệm quản lý và khai thác theo quy định tại khoản 2 Điều 58 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai: “Hàng năm, UBND cấp xã có trách nhiệm báo cáo UBND cấp huyện về tình hình quản lý, khai thác quỹ đất chưa sử dụng.”.
Đối với việc tranh chấp đất với bà Đinh Thị Hoàng Trang: Đây là nội dung mới phát sinh chưa được UBND thị trấn Củng Sơn hòa giải. Do đó, hướng dẫn bà Phạm Thị Hạnh gửi đơn đến UBND thị trấn Củng Sơn để hòa giải theo quy định của pháp luật đất đai.
- Đối với Quyết định giải quyết của Chủ tịch UBND huyện Sơn Hòa có hai nội dung chưa phù hợp, cụ thể như sau:
Xác định diện tích đất kênh mương 1.914m2, trong đó có bề rộng kênh mương 12m (kể cả hành lang) là không có cơ sở, vì hiện nay không có hồ sơ công trình kênh mương để xác định và tùy theo địa hình đất mà khi thi công công trình kênh mương có bề rộng khác nhau. Qua sử dụng thước mili đo thửa số 157 (kênh mương cũ) - Tờ bản đồ số 17 (bản đồ giấy) có chiều rộng trung bình kênh mương là 11m x chiều dài kênh mương 159,5m = 1.754,5m2, chênh lệch giảm 159.5m2 so với Quyết định giải quyết của UBND huyện Sơn Hòa.
Giao UBND thị trấn Củng Sơn kiểm tra, rà soát để điều chỉnh sổ mục kê từ tên vợ chồng bà Đinh Thị Hoàng Trang sang tên ông Đinh Hoàng Hà là không đúng quy định của pháp luật. Vì, tại thời điểm đo đạc năm 2012, bà Đinh Thị Hoàng Trang là người sử dụng đất, không có tranh chấp, khiếu nại nên được ghi tên vào Sổ mục kê là theo Thông tư số 29/2004/TT-BTNMT ngày 01/11/2004 của Bộ Tài nguyên và Môi trường Về việc hướng dẫn, chỉnh lý, quản lý hồ sơ địa chính.
Tuy có một số nội dung chưa phù hợp như đã nêu trên, nhưng không làm thay đổi bản chất vụ việc là đất kênh mương thủy lợi do Nhà nước quản lý.
Từ những cơ sở nêu trên, UBND tỉnh Quyết định không công nhận toàn bộ nội dung đơn khiếu nại đề ngày 24/9/2018 của bà Phạm Thị Hạnh, trú tại: Khu phố Tây Hòa, thị trấn Củng Sơn, huyện Sơn Hòa khiếu nại Quyết định số 2511/QĐ-UBND ngày 31/8/2018 của Chủ tịch UBND huyện Sơn Hòa về việc giải quyết đơn của bà Phạm Thị Hạnh, vì không có cơ sở pháp luật.
Đồng thời, 1.1. Đối với UBND phường 4 và Hội đồng BTHT&TĐC (nay là Ban chuyên trách BTHT&TĐC thành phố Tuy Hòa):- Tại Biên bản họp xét qui chủ ngày 24/11/2009 Hội đồng BTHT&TĐC, UBND phường 4 có nội dung: Hộ bà Nguyễn Thị Ơn, nguồn gốc đất rõ ràng, do cha mẹ tạo lập năm 1968 để lại sử dụng ổn định từ đó đến nay, không tranh chấp; Tổng diện tích đang sử dụng là 122,9m2, diện tích đo đạc năm 1996 là 67,7m2 chênh lệch 55,2m2 (122,9m2 - 67,7m2); diện tích lấn chiếm bị thu hồi là 54,5m2. Các thành viên đều khẳng định khoảng năm 1998-1999, bà Ơn cho người khác thuê để kinh doanh gỗ và che mái chứa gỗ (phần diện tích đó là lấn chiếm). Phương án tổng thể niêm yết, công khai hộ gia đình bà Ơn được bồi thường là 196.772.033đồng.công nhận Quyết định số 2511/QĐ-UBND ngày 31/8/2018 của Chủ tịch UBND huyện Sơn Hòa về việc giải quyết khiếu nại (lần đầu) của bà Phạm Thị Hạnh, là có cơ sở nhưng phải điều chỉnh diện tích đoạn kênh mương thủy lợi là 1.754,5m2 (11m x 159,5m).
UBND tỉnh giao UBND huyện Sơn Hòa thu hồi 1.754,5m2 đất theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai năm 2013 quy định các trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai bao gồm: “Đất được Nhà nước giao để quản lý mà để bị lấn, chiếm” là nguồn để hình thành hoặc bổ sung cho quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn. Kiểm điểm UBND thị trấn Củng Sơn trong công tác quản lý đất đai; chỉ đạo quản lý chặt chẽ đất kênh mương thủy lợi theo quy định của pháp luật. Chỉ đạo UBND thị trấn Củng Sơn kiểm tra, rà soát thửa đất số 230 diện tích 4.416m2 - Tờ bản đồ 20 đo đạc năm 2000 để làm rõ phần diện tích đất tăng (đất kênh mương, đất công ích, đất đường đi vận chuyển nông sản...) để đề nghị Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Sơn Hòa điều chỉnh diện tích, người sử dụng đất từ ông Võ Minh (do ghi nhầm) sang hộ ông Trần Đức Công (vợ là Phạm Thị Hạnh) trong hồ sơ địa chính theo quy định của pháp luật. Chỉ đạo UBND thị trấn Củng Sơn rà soát lại quỹ đất công ích trên địa bàn thị trấn để quản lý theo quy định của pháp luật. Tiếp tục thực hiện Quyết định số 45/2014/QĐ-UBND ngày 20/11/2014 của UBND tỉnh Phú Yên về quản lý quỹ đất công ích trên địa bàn tỉnh.
Đây là Quyết định giải quyết khiếu nại lần 2. Nếu không đồng ý với Quyết định này, căn cứ Điều 42 Luật khiếu nại năm 2011 thì bà Phạm Thị Hạnh có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
Thủy Loan